تاثیر به‌کارگیری ماشین های خود پرداز و برخی متغیرهای موثر منتخب بر کارایی فنی بانک ها در صنعت بانکداری ایران

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی، موسسه آموزش عالی بیمه اکو، تهران

2 کارشناس ارشد اقتصاد، اهواز

چکیده

هدف اصلی این مقاله تبیین اهمیت و میزان تاثیر بکارگیری ماشین های خود پرداز و برخی متغیرهای موثر منتخب بر کارایی فنی بانک ها در صنعت بانکداری ایران می باشد . بدین منظور کارایی فنی 12 بانک دولتی و غیر دولتی با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده ها با استفاده از آمار منتشر شده توسط بانک مرکزی برای دوره زمانی1393- 1390 محاسبه گردید. اندازه گیری کارایی فنی بانک ها با در نظر گرفتن سه نهاده(تعداد ماشین های خود پرداز ،تعداد شعب و تعداد پرسنل بانک) و یک ستانده (جمع مانده تسهیلات اعطایی ومطالبات بانک) صورت گرفته است.نتایج تحقیق نشان می دهد میانگین کارایی از سال 91 به بعد روند نزولی داشته و عدم کارایی فنی بطور میانگین به میزان تقریبا 38 درصد است. نتایج حاصل از تخمین مدل اقتصاد سنجی با داده های ترکیبی نشان می دهد که تعداد ماشین های خود پرداز رابطه منفی با کارایی فنی بانک ها دارد ، بدین معنی که با افزایش تعداد ماشین های خود پرداز کارایی فنی بانک ها کاهش می یابد. یافته های مطالعه حاکی از آن است که عدم کارایی در بانک های دولتی به استثنای بانک های مسکن و پست بانک، شدید بوده و حتی در بانک هایی که طبق سیاست های اصل 44 قانون اساسی ، سهام آنها واگذار شده نیز به استثنای بانک ملت کارایی بهبود قابل توجهی را نشان نمی دهد.

کلیدواژه‌ها


اسدپور،الهام. وجعفری،راضیه. بررسی اثربخشی و کارایی دستگاههای خودپرداز با استفاده از تکنیکهای هزینه درآمد و تحلیلپوششی داده ها.کنفرانس بین المللی مدیریت،فرهنگ و توسعه اقتصادی.مشهد،1394.
امامی میبدی،علی.اصول اندازه گیری کارایی و بهره وری.تهران.انتشارات مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی،1379.
 
امیدی نژاد،محمد.گزارش عملکرد بانک های کشور در سال 1393.موسسه عالی آموزش بانکداری ایران،سال1394.
 
حسین زاده بحرینی،محمد حسین. ناجی میدانی،علی اکبر. و چمانه گیر،فرشته. مقایسه کارایی اقتصادی بانک های خصوصی و دولتی در ایران با استفاده از روش تحلیل پوششی(فراگیر)داده ها(DEA).مجله دانش و توسعه،شماره25،سال1387.
 
حسینی،سید شمس الدین. و سوری، امیر رضا.بررسی و ارزیابی کارایی بانک های تجاری ایران.پایان‌نامه کارشناسی ارشد «اقتصاد» دانشگاه آزاد اسلامی، واحد  علوم و تحقیقات تهران،سال1384.
 
خطیبی،حمید.ارائه خدمات جدید بانکداری از طریق دستگاه های خودپرداز.سال1394.
 
گجراتی،دامودار.مبانی اقتصاد سنجی.ترجمه حمید ابریشمی،دانشگاه تهران،موسسه انتشارات و چاپ،سال 1383.
 
گودرزی ،آتوسا. زبیدی،حیدر.بررسی تاثیر اشاعه بانکداری الکترونیکی بر سودآوری بانک های تجاری ایران.فصلنامه پژوهش های اقتصادی ایران، شماره ،35،سال1387.
 
گنجی نیا. بررسی نقش دستگاههای خودپرداز بر میزان کارایی هزینه بانک های ملت.پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت.1395.
 
فقه مجیدی،علی. ابراهیمی،صلاح. (1393). اقتصادسنجی پانل دیتا .انتشارات نور علم،1393.
 
مهنایی،زینب. تاریخچه ماشینهای پرداخت پول در ایران و جهان،سال1391
 
یوسفی،محمدقلی.اقتصاد صنعتی.تهران.انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی،1382.
 
Chin-S.Oua, Shin-Yuan Hung, David C. Yen c, Fang-Chun Liu. Impact of ATM intensity on cost efficiency: An empirical evaluation in Taiwan. Information &Management, Vol 46, 2009,445-447.
 
Damar, H.E., The Effects of Shared ATM Networks on the Efficiency of Turkish Banks, Applied Economics, 38:6, pp. 683-697, 2006
 
 
Farrel, MJ.The Measurement of Productive Efficiency, Journal of Royal Statistical Society, Series A, 120, Part3, pp81-253, 1957.
 
Floros, C. and Giodani,G.Number of ATMs, IT investments, bank profitability and efficiency in Greece, Banks and Banking Systems, vol3, Issue, 2008,55-64.
 
Floros, C. and Giodani,G. ATM and banking efficiency :the case of Greece, Global Business and Economics Review,Vol.17,No.2,2015, 217-235.
 
Pasiouras,F, Estimating the technical and scale efficiency of Greek commercial banks: the impact of credit risk, off-balance sheet activities, and international operations,2008, 301-308,Electronic copy available at: http://ssrn.com/abstract=939524.
 
Sathye,s., Sathye,M.Do ATMs Increase Technical Efficiency of Banks in a Developing Country? Evidence from Indian Banks, Australian Accounting Review No.00 Vol.00 Issue2016, 1-11.