تجزیه و تحلیل استراتژی‌های توسعه صادرات به کشورهای آسیای میانه با مدل SWOT در راستای برنامه ششم توسعه

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 مربی، گروه مهندسی صنایع، دانشگاه پیام نور

2 مربی، گروه حسابداری، دانشگاه پیام نور

چکیده

موقعیت راهبردی ایران نسبت به کشورهای آسیای میانه، فرصت مناسبی برای نیل به اهداف و برنامه‌های توسعه‌ای کشور از مرزهای شرقی به وجود می‌آورد. هدف این پژوهش، تدوین راهبردهایی برای نیل به اهداف توسعه صادرات مندرج در برنامه‌های توسعه‌ای کشور است. در این پژوهش، با مطالعه و استخراج عوامل مؤثر بر صادرات به کشورهای آسیای میانه، وزن‌دهی و اولویت‌بندی آن‌ها توسط خبرگان شرکت‌های بازرگانی، متخصصین در دستگاه‌های دولتی مرتبط و تشکل صادراتی، رویکرد مناسب جهت توسعه صادرات تدوین گردیده است. این راهبردها توسط تیم برنامه‌ریزی راهبردی شامل خبرگانی از بخش تجارت خارجی سازمان بازرگانی، امور بین-المل استانداری خراسان رضوی، مدیریت بازارچه‌های مرزی و همچنین مدیریت منطقه ویژه اقتصادی سرخس، پیشنهاد، ارزیابی و اولویت‌بندی شده است. نتایج مطالعات نشان می‌دهد که مناسب‌ترین رویکرد در تدوین راهبردهای توسعه صادرات به کشورهای آسیای میانه، رویکرد تهاجمی بوده و نتایج حاصل از تدوین و اولیت‌بندی راهبردها نشان داد که راهبردهای «بهبود خدمات بانکی و بیمه‌‌ای برای صادرات کالا و خدمات»، «ارائه مشوق‌های صادراتی»، و همچنین «بهبود زیرساخت‌های صادراتی اعم از زیرساخت‌های حمل و نقل»، از بالاترین اولویت‌های راهبردی صادرات به حوزه مذکور قلمداد شده‌اند. نتایج این پژوهش می‌تواند راهنمای برنامه‌ریزان در تدوین سیاست‌ها و اجرای آن‌ها در منطقه به ویژه در آسیای میانه باشد.

کلیدواژه‌ها


ابوالحسن شیرازی، حبیب‌اله. (1384). توسعه مناسبات ایران و آسیای میانه؛ ارائه راهبردها، مجله جغرافیا و توسعه، بهار و تابستان.
اخوی، احمد. (1373). تجارت بین‌الملل، استراتژی بازرگانی و توسعه اقتصادی، چاپ اول، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
اعرابی، سید محمد. (1393). دستنامه برنامه‌ریزی استراتژیک، با همکاری هاشم آقازاده و هوشنگ نظامی وندچگینی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
بصیری، محمدعلی، نجفی، داوود. (1389). فرصت‌ها و چالش‌های اقتصادی ایران در منطقه آسیای مرکزی، همایش بازنگری روابط ایران و کشورهای آسیای مرکزی، مشهد: دانشگاه فردوسی.
دیوید، فردآر. (1393). مدیریت استراتژیک، ترجمه علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
ربیعی، حسین. (1389). ژئواکونومیک آسیای مرکزی و فرصت‌های پیش‌روی ایران، همایش بازنگری روابط ایران و کشورهای آسیای مرکزی، مشهد: دانشگاه فردوسی.
فیض‌پور، محمدعلی، رادمنش، سعیده، امامی، مهدی. (1389). ایران و جایگاه اقتصادی آن در میان کشورهای منطقه آسیای مرکزی، همایش بازنگری روابط ایران و کشورهای آسیای مرکزی، مشهد: دانشگاه فردوسی.
لطفعلی‌پور، محمدرضا، شاکری، سیده زهرا، بطا، فاطمه کبری. (1390). بررسی همگرایی اقتصادی میان ایران و کشورهای آمریکای لاتین (کاربرد مدل جاذبه)، فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال اول، شماره سوم، صفحه 98-73.
متوسلی، محمود. (1379). راهبردهای تجاری و توسعه اقتصادی (بررسی موارد خاص ایران)، مجموعه مقالات دومین همایش سالانه سیاست‌های بازرگانی و تجارت بین‌الملل.
مجتهدزاده، پیروز. (1392). جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، تهران: انتشارات سمت.
مهرمنش، حسن، سعیدی، نیما، لسانی، پدرام، بایرامی لاطران، الیاس. (1391). تدوین استراتژی و اولویت‌بندی استراتژی‌های شرکت بهنوش ایران با مقایسه رویکردهای فازی و QSPM، فصلنامه تحقیقات بازاریابی نوین، سال دوم، شماره سوم، صص 154-135.
هراتی، جواد، بهراد امین، مهدی، کهرازه، ساناز. (1393). بررسی عوامل مؤثر بر صادرات ایران (کاربرد الگوی جاذبه)، فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال ششم، شماره بیست و یکم، صص 46-29.
Markovska, N., Taseska, V., Pop-jordanov, J., (2009). SWOT analyses of the national energy sector for sustainable energy development, Journal of Energy, Vol. 34, No. 6, pp. 752-756.
Mirzokhid, R. (2010). Internal and external dynamics of regional cooperation in Centernal Asia, Journal of Eurasian Studies, Vol. 1, No. 2, pp. 95-101.
Pomfret, R. (2009). Regional integration in central Asia, Journal of Economic Change and Restructuring, Vol. 42, No. 1, pp. 47-68.