طراحی مدل توسعه ظرفیت تاب آوری شرکت های کوچک و متوسط (با رویکرد ساختاری تفسیری)

ابراهیمی, مهدی; نورنژادونوش, وحید

doi:10.22034/bs.2022.247025

طراحی مدل توسعه ظرفیت تاب آوری شرکت های کوچک و متوسط (با رویکرد ساختاری تفسیری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

² دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

10.22034/bs.2022.247025

چکیده

پیچیدگی محیطی در عصر حاضر می‌تواند بقای سازمان‌ها را تهدید نماید. پایداری در چنین شرایطی موضوعی ضروری برای اغلب شرکت‌های کوچک و متوسط می‌باشد. یکی از راه‌کارهای مقابله با چنین شرایطی مفهوم تاب‌آوری سازمانی می‌باشد. هدف پژوهش حاضر ارائه مدل توسعه ظرفیت تاب‌آوری سازمانی در شرکت‌های کوچک و متوسط می‌باشد. ازاین‌رو پس از شناسایی و طبقه‌بندی شاخص‌های توسعه ظرفیت تاب‌آوری سازمان‌های کوچک و متوسط در ادبیات تحقیق آن را در قالب پرسشنامه ساختاری تفسیری در اختیار هشت نفر از خبرگان دانشگاهی و خبرگان و مدیران صنایع کوچک و متوسط قرار دادیم تا با استفاده از روش مدل‌سازی تفسیری ساختاری مورد ارزیابی و بررسی قرار گیرند. درنهایت مدل طراحی‌شده در چهار سطح طبقه‌بندی شد. نتایج نشان داد برخی از عوامل مؤثر بر ظرفیت توسعه تاب‌آوری سازمانی مانند چشم‌انداز مشترک، مدیریت دانش سازمانی، توانمندسازی نیروی انسانی و ساختار ارگانیک منعطف را می‌توان به‌عنوان جنبه‌های نرم و رفتاری توسعه ظرفیت تاب‌آوری سازمانی در نظر گرفت؛ از طرف دیگر عوامل دیگری مانند تکنولوژی، منابع مالی، اتحاد و برون‌سپاری و افزونگی منابع را نیز می‌توان به‌عنوان جنبه‌های سازمانی و سخت (منبع محور) در توسعه تاب‌آوری سازمانی مورد توجه قرار داد که در مجموع می‌توانند زمینه چابکی تولید و تأمین و همچنین نوآوری و خلاقیت و استفاده از فرصت‌های محیطی و انعطاف‌پذیری سازمانی را فراهم سازند و باعث افزایش ظرفیت تاب‌آوری سازمانی گردند.

کلیدواژه‌ها

تاب‌آوری سازمانی / پیچیدگی محیطی / پایداری کسب‌وکار / شرکت‌های کوچک و متوسط

عنوان مقاله [English]

Designing a Resilience Capacity Development Model of SMEs (Interpretive Structural Approach)

نویسندگان [English]

Mehdi Ebrahimi ¹
Vahid Noornejad Vanoush ²

¹ Department of Business Management, Faculty Of Management and Accounting, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

² Faculty Of Management and Accounting, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Environmental complexity in the present age can threaten the survival of organizations. Sustainability in such situations is an essential issue for most small and medium-sized companies. One of the ways to deal with such situations is the concept of organizational resilience. The purpose of this study is to provide a model for developing organizational resilience capacity in small and medium enterprises. Therefore, after identifying and classifying the resilience development indicators of small and medium organizations in the research literature, we provided an interpretive structural questionnaire to 8 academic experts and managers of small and medium industries to evaluate it using the Interpretive Structural Modelling method. Finally, the designed model was classified into four levels. The results showed that some factors affecting the capacity of organizational resilience development such as shared vision, organizational knowledge management, human resource empowerment and flexible organic structure can be considered as soft and behavioral aspects of organizational resilience capacity development; on the other hand, other factors such as technology, financial resources, alliance and outsourcing and resource redundancy can be considered as organizational and difficult (resource-oriented) aspects in the development of organizational resilience, which in general, they can provide the ground for production and supply agility, as well as innovation and creativity and the use of environmental opportunities and organizational flexibility, and increase organizational resilience capacity.

کلیدواژه‌ها [English]

Organizational Resilience / Environmental Complexity / Business Sustainability / SMEs

مراجع

آذر، عادل؛ فرزانه خسروانی و رضا جلالی. (1395). «تحقیق در عملیات نرم (رویکردهای ساختاردهی مسأله)»، چاپ دوم، تهران: سازمان مدیریت صنعتی.

آذر،عادل؛ آرش صادقی و اسدا....کردنائیج. (1391). «اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر موفقیت کسب‌وکارهای کوچک و متوسط حوزه فناوری برتر- رویکرد فرایند تحلیل شبکه‌ای فازی». فصلنامۀ توسعه کارآفرینی، 5 (2)، 165-184.

پارساپور، سارا؛ جواد براتی و مریم رسول‌زاده. (1396). «عوامل اثرگذار بر پایداری بنگاه‌های کوچک و کارآفرین (موردمطالعه: بنگاه‌های صنعتی شهرستان مشهد)». توسعه کارآفرینی، دور 10، شمار 1، 60-41.

سیدنقوی، میرعلی. (1380). «سازمان و مدیریت: از مدرنیسم تا پسامدرنیسم، مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)»، دوره 8، شماره 29-30، 167-189.

Alberti, F.G., Ferrario, S & Pizzurno, E (2018). “Resilience: resources and strategies of SMEs in a new theoretical framework”, International Journal of Learning and Intellectual Capital, 15 (2), 165-188.

Ates, A & Bititci, U (2011). “Change process: a key enabler for building resilient SMEs”, International Journal of Production Research, 49 (18), 5601-5618.

Bhamra, R., Dani, S & Burnard, K (2011). “Resilience: the concept, a literature review and future directions”, International Journal of Production Research, 49 (18), 5375-5393.

Branicki, L.J., Sullivan-Taylor, B. and Livschitz, S.R. (2017), “How entrepreneurial resilience generates resilient SMEs”, International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 24 (7), 1244-1263.

Bimrose, J. & Hearne, L. (2012). “Resilience and career adaptability: qualitative studies of adult career counseling”, Journal of Vocational Behavior, 81 (3), 338-344.

Carvalho, H., Azevedo, S.G. & Cruz-Machado, V. (2012). Agile and resilient approaches to supply chain management: influence on performance and competitiveness. Logistics Research, 4, 49-62.

Chewning, L. V., Lai, C.H & Doerfel, M.L (2012), Organizational Resilience and Using Information and Communication Technologies to Rebuild Communication Structures, Management Communication Quarterly, 27(2), 237-263.

Demmer, W. A., Vickery, SH.K & Calantone, R (2011). “Engendering resilience in small- and medium-sized enterprises (SMEs): a case study of Demmer Corporation”, International Journal of Production Research, 49 (18), 5395-5413.

Duchek, S (2019). Organizational resilience: a capability-based conceptualization, Business Research, https://doi.org/10.1007/s40685-019-0085-7

Dong Lv, W., Tian, D., Wei, Y0 & Xue Xi, R. (2018). Innovation Resilience: A New Approach for Managing Uncertainties Concerned with Sustainable Innovation, Sustainability, 10 (10), 1-25.

Gunasekarana, A., Raia, B.K & Griffinb, M (2011). “Resilience and competitiveness of small and medium size enterprises: an empirical research”, International Journal of Production Research, 49 (18), 5489-5509.

Hamel, G & Vaelikangas, L (2003). The quest for resilience. Harvard Business Review, 81: 52-65.

Herbane, B (2018). Rethinking organizational resilience and strategic renewal in SMEs, Entrepreneurship & Regional Development, https://doi.org/10.1080/08985626.2018.1541594

Hillmann, j & Guenther, E (2020), “Organizational Resilience: A Valuable Construct for Management Research?” International Journal of Management Reviews, 00, 1-38. https://doi.org/10.1111/ijmr.12239

Ho, M.W., Verreyne, M., Teo, S., Bentley, T., & Galvin, P. (2014). Organizational resilience and the challenge for human resource management: Conceptualizations and frameworks for theory and practice, 4th Annual International Conference on Human Resource Management and Professional Development for the Digital Age, 10.5176/2251-2349_HRMPD14.09

Lengnick-Hall, C.A., Tammy E.B and Lengnick-Hall, M. L (2011). Developing a capacity for organizational resilience through strategic human resource management. Human Resource Management Review 21: 243-255.

Linnenluecke, M.K. (2017). “Resilience in business and management research: A review of influential publications and a research agenda”. International Journal of Management Reviews, 19 (1): 4-30.

Somers, S. (2009). “Measuring resilience potential: An adaptive strategy for organizational crisis planning”. Journal of Contingencies and Crisis Management 17: 12-23.

Sheffi, Y., & Rice Jr, J. B. (2005). A supply chain view of the resilient enterprise. MIT Sloan Management Review, 47(1): 41-48.

Mousa, M., Abdelgaffar, H.A., Chaouali, W. and Aboramadan, M. (2020). “Organizational learning, organizational resilience and the mediating role of multi-stakeholder networks: A study of Egyptian academics”, Journal of Workplace Learning, 32 (3), 161-181.

Moore, S.B & Manring, S.L (2009). “Strategy development in small and medium sized enterprises for sustainability and increased value creation”, Journal of Cleaner Production 17, 276-282.

Morales, S.N., Martinez, L.R., Gomez, J.A.H., Lopez, R.R & Arguelles, V.T (2019). “Predictors of organizational resilience by factorial analysis”, International Journal of Engineering Business Management, 11: 1-13.

Pal, R., Torstensson, H & Mattila, H (2014). “Antecedents of organizational resilience in economic crises—an empirical study of Swedish textile and clothing SMEs”, International Journal of Production Economics, 147, Part B, 410-428.

Tang, C.S. (2006). “Robust strategies for mitigating supply chain disruptions”, International Journal of Logistics Research and Applications, 9 (1), 33-45.

Vargo, J & Seville, E (2011). “Crisis Strategic Planning for SMEs: Finding the Silver Lining”, International Journal of Production Research, 49:18, 5619-5635.

Wishart, M (2018). Resilience in SMEs, Enterprise Research Centre, SOTA Review No 15, 1-6.

Youssef, C.M. & Luthans, F. (2007). “Positive organizational behavior in the workplace: the impact of hope, optimism, and resilience”, Journal of Management, 33 (5), 774-800.