بررسی وجوه افتراق و اشتراک خصوصی سازی در ایران و کشورهای منتخب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای مدیریت بازرگانی و استاد مدعو دانشگاه

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی وجوه افتراق و اشتراک نحوه واگذاری بنگاههای دولتی به بخش خصوصی در مقایسه با کشورهای منتخب انگلستان، آلمان، ایتالیا، فرانسه، ترکیه، مالزی، چک، لهستان و شیلی است. بر این اساس، پژوهش حاضر بر حسب نتیجه، کاربردی؛ بر حسب نوع دادههای مورد استفاده، کیفی و بر حسب دوره زمانی اجرا، طولی است. راهبرد مورد استفاده در بخش پژوهش کیفی بهمنظور گردآوری دادهها، مشاهده مشارکتی همراه با مطالعات کتابخانهای است. جامعه آماری پژوهش، کلیه شرکتها و بنگاههای واگذار شده به بخش غیردولتی در چارچوب اصل (44) قانون اساسی طی چهار سال اخیر (1399-1394) است. متناسب با دو مرحله کلی خصوصیسازی یعنی «پیش» و «پس» از واگذاری، شش محور (1) اهداف، (2) روشها، (3) آمادهسازی، (4) برنامهریزی، (5) فرهنگسازی و آموزش و (6) آثار و پیامدها، بهمنظور انطباق و مقایسه کشورها با یکدیگر در نظر گرفته شده است.
نتیجه بررسی انجام شده نشان میدهد که اقدامات پیش از واگذاری از جمله بازسازی ساختاری، برنامهریزی راهبردی و عملیاتی برای واگذاری، مقرراتزدایی و حذف موانع تولید، انتخاب روش مناسب و فراگیر برای خصوصیسازی، تبلیغات و اطلاعرسانی وسیع و شفاف و همچنین نظارت مؤثر در خصوصیسازی کشور در مقایسه با سایر نمونههای موفق خصوصیسازی مورد توجه قرار نگرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Differences and Commonalities of Privatization in Iran and Selected Countries

نویسنده [English]

  • mahmoud Jafarpoor
Management (Ph.D)
چکیده [English]

The aim of this study is to investigate the differences and commonalities of the transfer of state-owned enterprises to the private sector within the framework of Article (44) of the Constitution as one of the macro strategies of the country's economic system with selected countries: England, Germany, Italy, France, Turkey, Malaysia. , Czech, Poland and Chile. Accordingly, the present study is “applied” in terms of results; “qualitative” in terms of the data used; “longitudinal” in terms of implementation period. The method used in the qualitative research section to collect data is participatory observation along with library studies. The statistical population of the study is all companies and enterprises assigned to the non-governmental sector within the framework of Article 44 of the Constitution during the last four years (2014-2019). According to the two general stages of privatization, "before" and "after" of the transfer, six axes (1) goals, (2) methods, (3) preparation, (4) planning, (5) ) Culture and education and (6) effects and consequences were considered in order to adapt and compare countries with each other.
The results of the study showe that pre-divestiture measures, including structural reconstruction, strategic and operational planning for divestiture, deregulation and removal of production barriers, selection of appropriate and comprehensive methods for privatization, publicity and transparent information, as well as monitoring Effective in privatizing the country has not been considered in comparison with other successful examples of privatization.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Privatization / Governmental Companies / Article (44) of the Constitution
احمدوند، محمدرحیم (1392)، «واکاوی عملکرد خصوصی‌سازی در ایران»، فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، سال یکم، شماره 2، صفحات 143-182.
آذر، عادل؛ رحمت‌اله قلی‌پور؛ سیدمهدی الوانی؛ اکبر کمیجانی و اسفندیار محمدی (1390)، «طراحی مدل جامع خصوصی‌سازی و واگذاری بنگاه‌های دولتی در ایران با رویکرد خط‌مشی‌گذاری: صنعت پتروشیمی»؛ مجله پژوهش‌های مدیریت در ایران (مدرس علوم انسانی)،  دوره 15، شماره 4، صفحات 29-49.
استراوس، آنسلم و جولیت کوربین (1390)، «اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنای رویه‌ها و شیوه‌ها»، جلد سوم، ترجمه بیوک محمدی، تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
آمار واگذاری سازمان خصوصی‌سازی به نقل از آمار عملکرد سالانه ارزش واگذاری سهام و بنگاه‌های سازمان خصوصی‌سازی قابل دسترسی در آمار و ارقام واگذاری‌های سازمان خصوصی‌سازی (1397)، قابل دسترس بر: http://www.ipo.ir/index.jsp?fkeyid=&siteid=1&pageid=149
جزء (5) بند (8) خط‎مشی‎های اساسی برنامه دوم توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی (1374).
جواهری‌زاده، ابراهیم (1395)، «الگوی معنویت‌افزایی در سازمان ارائه نظریه‌ای داده‌بنیاد»، فصلنامه مدیریت اسلامی، سال 24، شماره 4، صفحات 75-107.
خانی، مهدی و مهدی فلاح‌دوست (1391)، مجموعه قوانین و مقررات اجرایی اصل (44) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: شرکت چاپ و نشر بازرگانی، چاپ اول.
رحیمی‌فر، مهری (1371)، «بررسی تحلیلی پیرامون بازار بورس اوراق بهادار به‌عنوان یکی از مکانیزم‌های خصوصی‌سازی در ایران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه تهران، منتشر نشده.
سلیمانی سه‌دهی و هدی داورزنی (1389)، «خصوصی‌سازی و برون‌سپاری: نمونه‌های موفق و ناموفق»، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، چاپ اول،  218- 1389:221.
سیدمحمدی، سیده نفیسه (1388)، «مطالعه تطبیقی خصوصی‌سازی در کشورهای منخب با ایران با تأکیدبر اجرای اصل (44) قانون اساسی و خصوصی‌سازی به روش بورس»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته علوم اقتصادی، منتشره نشده: دانشگاه مفید. ص 62.
صورتجلسه هیأت وزیران؛ مورخ 4/2/1370؛ قابل دسترس بر: http://www.Cabinetoffice.ir/fa/services
فیضی، طاهره؛ سلیمه لطیفی و مرتضی معصومی (1392)، «بررسی رابطه بین خصوصی‌سازی و توانمندسازی روان‌شناختی کارکنان»، فصلنامه مدیریت سازمان‌های دولتی، سال اول، شماره 2، 89-106.
 قانون محاسبات عمومی کشور، 1366.
گلدستین،  آندرا  (1389)، «خصوصی‌سازی در ایتالیا (1993-2002) اهداف، نهادها، نتایج و مسایل حل نشده»، ترجمه سازمان خصوصی‌سازی؛ تهران: نشر نیاک، چاپ دوم، صص 20-42.
محمدنژاد، حیدر (1397)، «خصوصی‌سازی خدمات عمومی در نظام حقوق اقتصادی ایران»، فرانسه و انگلستان، فصلنامه حقوق اداری، سال ششم، شماره 17، صفحات 75-101.
مختاریان‌پور، مجید؛ معین پوراحمدی و طهمورث حسنقلی‌پور یاسوری (1397)، «آسیب‌شناسی اجرای خط‌مشی‌های خصوصی‌سازی در ایران»، فصلنامه مدیریت دولتی، دوره 10، شماره 3، صص 333-356.
ودیعی، محمدحسین؛ محمدعلی باقرپورولاشانی و حسین سیفی‌قبادی (1395)، «بررسی تأثیر خصوصی‌سازی بر تجدید ارائه‌های حسابداری»، مجله دانش حسابداری، سال هفتم، شماره 25، صفحات 59-78.
منوریان، عباس (1380)، خصوصی‌سازی: رویکردی تطبیقی، مجله مدیریت دولتی، شماره 53 و 54، صفحات 47-64.
Adams, S. and Mengistu, B. (2008), “Privatization, governance and economic development in developing countries”, Journal of Developing Societies, Vol. 24 No. 4, pp. 415-438
Alipour, Mohammad (2013), Has Privatization of State-Owned Enterprises in Iran Led to Improved Performance?, International Journal of Commerce and Management, Vol. 23 No. 4, pp. 281-305.
Bortolotti, B., Fantini, M. and Siniscalco, D. (2003), “Privatization around the world: evidence from panel data”, Journal of Public Economics, Vol. 88, pp. 305-332.
Boycko, M., Shleifer, A. and Vishny, R.W. (1996), “A theory of privatization”, The Economic Journal, Vol. 106, pp. 309-319.
Braziel Carlos & E.Thal Alfred & D.Weir Jeffrey (2007); Evaluating the Effectiveness of Utility Privatization Efforts”,Journal of Facilities Management, Vol. 5, No. 2, pp. 86-102.
Chirwa, E.W. (2001), “Privatization and technical efficiency: evidence from the manufacturing sector in Malawi”, African Development Review, Vol. 13 No. 2, pp. 276-307
Dolatabadi , Mohamma., Forouzandeh , Lotfollah (2014), Strategic Requirements to Implement the Privatization Program in Iran, Contemporary Studies in Economic and Financial Analysis, Volume 95, pp.163-180.
Martin J.; ‘’Deregulation and privatization in the Japanese financial sector and its effect on competition’’; Student Essay , pp. 1, 2008
Parker, D. (1995), “Privatization and the Internal Environment: Developing our Knoledge of the Adjustment Process”, International Journal of Public Sector Management, Vol.8, No.2, Pp. 51
Parker, D. (2012). The Official History of Privatization. Vol. II: Popular Capitalism, 1987-97. New York: Routledge.
Ramamurti, R. (2000), “A multilevel model of privatization in emerging economies”, Academy of Management Review, Vol. 25, pp. 525-550
Ramaswamy, K. and Glinow, M.A. (2000), “Organizational performance following changes in ownership: modelling post-privatization outcomes”, Strategic Change, Vol. 9, pp. 297-310.
Sedighikamal ,Leila., Talebnia, Ghodratollah, (2014), A Review of Privatization in Iran, International Journal of Management, Accounting and Economics, Vol. 1, No. 1, pp.81-92.
http://www.taajeraan.com/index.php/eghtesad-list-1m/471-2014-02-12-20-54-57