ماهیت حقوقی و حدود صلاحیت هیأت داوری بورس

نوع مقاله : پژوهشی (توصیفی- تحلیلی)

نویسنده

دانش آموخته دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری

چکیده

هیأت داوری بورس بنابر قانون تأسیس بورس اوراق بهادار تهران مصوب 1345 در پاسخ به ضرورت رسیدگی تخصصی و سریع به اختلافات موجود در حوزه بازار سرمایه، بهمنظور رسیدگی به اختلافات کارگزاریها ایجاد شد. این هیأت در قانون بازار اوراق بهادار ابقا شد و صلاحیت آن گسترش قابل توجهی یافت و شامل کلیه اختلافات بین فعالان بازار اوراق بهادار که از فعالیت حرفهای ایشان میشود. با وجود این، فقدان مقررات جامع در خصوص این هیأت ابهامات عدیدهای راجع به قواعد حقوقی حاکم بر نحوه رسیدگی در این مرجع ایجاد کرده است. از یک سو استفاده از عنوان داوری در نامگذاری آن، تردیدهایی در خصوص ماهیت آن ایجاد نموده است. از سوی دیگر ابهاماتی در خصوص حدود صلاحیت آن، و نیز قابلیت اعتراض آرای این هیأت و مرجع رسیدگی به اعتراض وجود دارد. در این مقاله برآنیم تا پس از بررسی ماهیت هیأت داوری بورس و جایگاه آن در نظام قضایی ایران، حدود صلاحیت آن و قابلیت اعتراض آرای آن را بررسی کنیم.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Stock Exchange’s Arbitration Board In the Settlement of Disputes Arising in the Securities Market

نویسنده [English]

  • Mohsen Shamsollahi
P.H.D UJSAS
چکیده [English]

The arbitration board was created in accordance with the Tehran Stock Exchange Act of 1345, in response to necessity of rapid and specialized settlement of disputes in the capital market, in order to deal with brokerage disputes. This board has been preserved in the securities market law and its competence has been expanded considerably, including all disputes between the securities market activists who engage in their professional activities. However, the lack of comprehensive regulations on this board has created a lot of ambiguity over the legal rules governing its procedure. On the one hand, using the title of arbitration in its naming has created doubts about its nature. On the other hand, there are ambiguities about the scope of its competence, as well as the appealability of its decisions and the appeal authority. In this article, we will review the nature of the arbitration board and its position in the Iranian judicial system, its competence and appealability of its decisions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arbitration Board / Arbitration / Stock Exchange / Securities Disputes
ابراهیمی، م. (1395)، «حقوق نقل و انتقال سهام در بورس»، تهران: شهردانش.
جنیدی، ل.؛ ن. غیاثوند قزوینی  (1396)، «داوری پذیری در نظام حقوقی ایران با تأکید بر رویه قضایی»، نشریه حقوق تطبیقی (نامه مفید)، 13(2)، 25-48.
رضایی، ع. (1384)، «وکالت در هیأت داوری»، مجله بورس، ش 84 ، 32-42.
سلطانی، م. (1395)، «حقوق بازار سرمایه»، تهران: سمت.
سلطانی، م.؛ خلیلی؛ سهرابی و فلاح تفتی (1390). بایسته‌های حقوق بازار سرمایه. تهران: شرکت اطلاع‌رسانی و خدمات بورس
شکری، م.؛ ایرانشاهی و تقی‌زاده (1398)، «امکان‌سنجی اعتراض به آرای هیأت داوری بورس؛ دیوان عدالت اداری یا محاکم دادگستری»، فصلنامه حقوق اداری، 20(7)، 177-200.
شهنیایی، ا. (1394)، «نقد رویه دادگاه‌ها مبنی بر عدم قابلیت اعتراض به آراء هیأت داوری بازار اوراق بهادار» فصلنامه رأی، 4(11)، 73-80.
شمس، ع. (1381)، «آیین دادرسی مدنی»، جلد اول. تهران: دراک.
صادقی، م؛ صادقی‌مقدم و صالحی (1394)، «مرجع صلاحیت‌دار حلّ اختلاف در بازار سرمایه ایران»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره 45، شماره 2 ، 243-263.
عبدی‌پور فرد؛ پارساپور و رجب‌زاده (1389)، «ماهیت حقوقی و صلاحیت‌های هیأت داوری بازار اوراق بهادار»، مجله پژوهش‌های حقوقی(17) ، 409-436.
فهیمی، ح. (1388)، «هیأت داوری؛ مرجع حل و فصل عادلانه اختلاف در بازار سرمایه»، مجله بورس، ش 84 ، 20-22.
کریم لو، و. (1394)، «داوری بازار اوراق بهادار در نظام حقوقی ایران»، ماهنامه مدرسه حقوق(64)، 55-67.
مبین، ح. (1386)، «هیأت داوری بورس اوراق بهادار»، فصلنامه حقوقی گواه، ش 8 و 9 ، 45-50.
میرزایی منفرد، غ. (1390)، «حقوق بازار اوراق بهادار(بخش اختلافات)»، تهران: میزان.
میرزایی منفرد، غ. (1388)، «نگاهی به فعالیت هیأت داوری»، مجله بورس، ش 84 ، 22-32.
نشست قضایی قضات استان تهران. (اسفند 1385). مجله قضاوت، شماره چهل و سه.
نشست قضایی قضات استان تهران. (خرداد و تیر 1385). مجله قضاوت، شماره سی و هشت.
یمرلی، ص. (1389). «داوری اختلافات در بازار اوراق بهادار»، مجله پژوهشهای حقوقی(17) ، 397-408.
 Shearson/American Express, Inc. v. McMahon, No. 86-44. (Supreme Court of United States June 8, 1987).
SIFMA. (2007). WHITE PAPER ON ARBITRATION IN THE SECURITIES INDUSTRY. SIFMA.
The SEC’s Office of Investor Education and Advocacy. (2016, December 20). Investor Bulletin: Broker-Dealer/Customer Arbitration. Retrieved august 3, 2020, from https://www.sec.gov/oiea/investor-alerts-bulletins/ib_arbitration.html.