رویکرد مدیریتی در تحلیل درماندگی مالی بخش صنعت و معدن بازار سرمایه ایران با بکار گیری روش های یادگیری ماشین(NSGA-II,ABC)

نویسندگان

1 دکتری حسابداری و عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

2 دانشجوی دکتری و عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

3 کارشناس ارشد حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران

4 دکتری مهندسی مالی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس

چکیده

تحلیل درماندگی مالی یک پدیده بااهمیت برای سرمایه‌گذاران، اعتباردهندگان و سایر استفاده‌کنندگان از اطلاعات مالی محسوب می‌شود. تعیین احتمال درمانده شدن یک شرکت قبل از بروز درماندگی یک موضوع بسیار جالب و جذاب محسوب می‌شود و می‌تواند هم برای مدیران و هم برای سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان مفید واقع شود. در این پژوهش، با استفاده از اطلاعات 1350 شرکت سال طی دوره 1387 الی 1395 در بخش صنعت و معدن بازار سرمایه ایران، به بررسی عوامل مؤثر بر درماندگی مالی و پیش‌بینی آن به‌وسیله روش‌های یادگیری ماشین (الگوریتم ژنتیک مرتب‌سازی نامغلوب چندهدفه و کلونی زنبور عسل) با استفاده از نرم‌افزار متلب 2017 پرداخته است. نتایج تحقیق حاکی از تأثیر غیرمستقیم نسبت مدیران غیرموظف و نسبت مالکان نهادی و تاثیر مستقیم مدیریت سود و اعتمادبه‌نفس کاذب مدیریت بر درماندگی مالی از بین سایر متغیر‌های مدیریتی می‎باشد. همچنین نتایج نشان می‌دهد که الگوریتم هوش مصنوعی توانایی پیش‌بینی درماندگی مالی را بااستفاده از شاخص‌های مدیریتی دارد و توانایی الگوریتم کلونی زنبور عسل از الگوریتم ژنتیک مرتب‌سازی نامغلوب چندهدفه جهت پیش‌بینی درماندگی مالی بیشتر می‌باشد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Management Approach in Analysis of Financial Distress in the Industrial and Mine Industries of Iran By Using Machine Learning Methods (NSGA-II, ABC)

نویسندگان [English]

  • seyed hesam vaghfi 1
  • parviz mamsalhi 2
  • ali fayaz 3
  • samiran khajezade 4
1 pnu
2 pnu
3 accounting
4 phd
چکیده [English]

Predicting financial distress is an important phenomenon for investors, creditors and other users of financial information. Determining the probability of a company’s distress before occurrence of distress and bankruptcy is considered as a very interesting and attractive subject and can be useful for both managers, and investors and creditors. In this study, using the data of 1350 year- company in the period 2008 to 2016 in industry and mining sector in Iran, the factors affecting financial distress and predicting it through Intelligence Algorithms methods (NSGA-II,ABC) have been studied. The results of the research indicate the indirect effect of the ratio of non-executive directors and the proportion of institutional owners and the direct effect of earnings management and management overconfidence on financial distress among other management variables. Also, the results show that the artificial intelligence algorithm can predict financial distress using management indicators and the ability of the ABC algorithm from NSGA-II algorithm to predict financial distress is higher.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Management Variables / Financial Distress / Artificial Intelligence / Industrial and Mining Sector
ابراهیمی، سیدکاظم؛ رضا ممشلی و علی بهرامی نسب (1395)، «تأثیر بحران مالی بر کیفیت سود، بررسی‌های حسابداری وحسابرسی»، دوره‌ 23، شماره‌ 4، زمستان 1395، صص 415-434.
احمدی، سید شریف (1395)، «بررسی رابطه بین حاکمیت شرکتی و ریسک سیستماتیک با درماندگی مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
آشتاب، علی؛ حمید حقیقت و غلامرضا کردستانی (1396)، «مقایسه دقت مدل‌های پیش‌بینی بحران مالی و تأثیر آن بر ابزارهای مدیریت سود»، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، مقاله 2، دوره 24، شماره 2، تابستان 1396، ص 147-172.
 پاسیار، مصطفی و الهه زراوندی (۱۳۹۶)، «بررسی تأثیر مالکیت عمده بر سطح درماندگی مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران»، نهمین کنفرانس بین المللی حسابداری و مدیریت و ششمین کنفرانس کارآفرینی و نوآوری‌های باز، تهران، شرکت همایشگران مهر اشراق.
پورحیدری، امید و مهدی کوپائی حاجی (1389)، «پیش‌بینی بحران مالی با استفاده از مدل مبتنی بر تابع تفکیکی خطی»، پژوهش حسابداری مالی، شماره 1، پیاپی (3)، صص 33-46.
پورزمانی، زهرا و مهدی پویان راد (1389)، «بررسی ارتباط بین مدیریت سود و نابسامانی مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران»، پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد تهران-مرکزی.
پیرایش، رضا؛ حسن داداشی آرانی و محمدرضا برزگر (1396)، «ارائه مدل ریاضی پیش‌بینی ورشکستگی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران»، تحقیقات حسابداری و حسابرسی، مقاله 9، دوره 8، شماره 31، تابستان 1396، صص 187-200.
چاوشی، کاظم؛ محمد رستگار و محسن میرزائی (1394)، «بررسی رابطه اطمینان بیش‌ازحد مدیران و انتخاب سیاست‌های تأمین مالی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران»، دانش مالی تحلیل اوراق بهادار (مطالعات مالی)، بهار 1394، دوره 8، شماره 25، از صفحه 29 تا صفحه 41.
دانش بیان، سمانه (1395)، «بررسی تأثیر بیش اعتمادی مدیران بر ساختار بدهی شرکت‌های پذیرفته‌شده دربورس اوراق بهادار تهران»، نخستین کنفرانس ملی علوم مدیریتی ایران.
دستگیر، محسن و مجتبی کاکایی‌دهکردی (1394)، «رابطه‌ بین اعتمادبه‌نفس بیش ‌از حد مدیرعامل و تجدید ارائه صورت‌های مالی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران»، مجله بررسی‌های حسابداری دانشگاه شهید چمران اهواز، مقاله 3، دوره 2، شماره 7، تابستان 1394، صفحه 47-66.
رامشه، منیژه و مهناز ملانظری (1393)، «بیش اطمینانی مدیریت و محافظه کاری حسابداری، دانش حسابداری»، دوره 5، شماره 16، از صفحه 55 تا صفحه 79.
راموز، نجمه و مریم محمودی (1396)، «پیش‌بینی ریسک ورشکستگی مالی با استفاده از مدل ترکیبی در بورس اوراق بهادار تهران»، راهبرد مدیریت مالی، سال پنجم، ش. 16، بهار 1396، صص 51-75.
ستایش، محمدحسین و شعله منصوری (1393)، «بررسی مقایسه‌ای سازوکارهای حاکمیت شرکتی در شرکت‏های درمانده و غیر درمانده مالی پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران»، تحقیقات مالی حسابداری، مقاله 6، دوره 16، شماره 1، بهار 1393، صص 99-112.
سعیدی، علی و آرزو آقایی (1388)، «مروری بر روش‌ها و مدل‌های پیش‌بینی ورشکستگی»، دانش و پژوهش حسابداری، بهار 1388، دوره 16 شماره 3 صص 59-78.
شاهین فرد، ندا؛ داریوش فروغی و ایرج ترابی (۱۳۹۵)، «بررسی اثر دوگانگی نقش مدیرعامل بر درماندگی مالی»، کنفرانس جامع علوم مدیریت و حسابداری، تهران، دبیرخانه کنفرانس جامع علوم مدیریت و حسابداریک
شاهین‌فرد، ندا؛ داریوش فروغی و ایرج ترابی (۱۳۹۵)، «تأثیر سهامداران نهادی بر درماندگی مالی. سومین همایش ملی حسابداری، مدیریت و اقتصاد ایران»، بندرگز، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرگز.
شریفی، سوگند؛ حسین اعتمادی و سحر سپاسی (1395)، «رابطه بین ویژگی کیفی پیش‌بینی سود هر سهم و ریسک درماندگی مالی»، پژوهش‌های تجربی حسابداری، دوره 5، شماره 4، تابستان 1395، صفحه 1-21.
صادقی، حسین؛ پریسا رحیمی و یونس سلمانی (1392)، «تأثیر عوامل کلان اقتصادی و نظام راهبری درماندگی بر مالی شرکت تولیدی‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران»، دو فصلنامه اقتصاد پولی، مالی (دانش و توسعه سابق)، دوره جدید، سال بیست ویکم، شماره 8، پاییز و زمستان، 1392، صص 107-127.
طالب نیا، قدرت ا.. و اسماعیل شجاع (1390)، «رابطه بین نسبت ارزش افزوده بازار (MVA) به سود حسابداری و نسبت ارزش افزوده اقتصادی (EVA) به سود حسابداری در شرکت‌های پذیرفته‌شده»، فصلنامه حسابداری مدیریت، دوره 4، شماره 8، صص 47-60.
طالب نیا، قدرت اله؛ ‌آزیتا جهانشاد و زهرا پورزمانی (1388)، «ارزیابی کارایی متغیرهای مالی و متغیرهای اقتصادی در پیش‌بینی بحران مالی شرکت‌ها موردمطالعه شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار تهران»، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، دوره 16، شماره 55، صص 67-84.
طیبی، صمد و لیلا حسین پور (۱۳۹۶)، «بررسی رابطه مالکیت نهادی و مالکیت شرکتی با درماندگی مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران»، دومین کنفرانس بین المللی مدیریت و حسابداری، تهران، موسسه آموزش عالی صالحان.
 ظریف فرد، ا. (1387)، «شناسایی و تحلیل عوامل مرتبط با ارزیابی کیفیت سود بنگاه‌های اقتصادی ایران»، پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
 غضنفری، مهدی؛ اقبال رحیمی کیا و علی عسکری (1397)، «پیش‌بینی ورشکستگی شرکت‌ها مبتنی بر سیستم‌های هوشمند ترکیبی»، پژوهش‌های حسابداری و حسابرسی، دوره 10، شماره 37صفحه 159-194
 فرخی، سعید و رویا دارابی (۱۳۹۵)، «بررسی تأثیر ساختار مالکیت بر درماندگی مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران»، اولین همایش بین المللی انسجام مدیریت و اقتصاد در توسعه شهری، تبریز، دانشگاه اسوه، دانشگاه آتاترک ترکیه.
قدرتی، حسن و امیرهادی معنوی مقدم  (1389)، «بررسی دقت مدل‌های پیش‌بینی درماندگی (آلتمن، شیراتا، اهلسون، زمیسکی، اسپرینگیت، سی‌ای اسکور، فولمر، ژنتیک فرج زاده و ژنتیک مک کی) در بورس اوراق بهادار تهران»، تحقیقات حسابداری، دوره 2، شماره 7. صص 128-144.
قسیم عثمانی، محمد؛ داریوش جاوید و سعید رحیمی (1390)، «بررسی تأثیر بازدارندگی مکانیزم‌های حاکمیت شرکتی از درماندگی مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران»، تحقیقات حسابداری و حسابرسی، شماره 12 صص 1-19.
کرمی، امیر (1396)، «بررسی تأثیر توانایی‌ مدیریت بر درماندگی ‌مالی با تاکید بر انعطاف‌پذیری مالی به‌عنوان متغیر میانجی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد»، دانشگاه ارومیه - دانشکده اقتصاد و مدیریت.
کمیجانی، اکبر و جواد سعادت فر (1385)، «کاربرد مدل‌های شبکه عصبی در پیش‌بینی ورشکستگی اقتصادی شرکت‌های بازار بورس»، جستارهای اقتصادی، دوره 3 شماره 6 صص 11-44.
مشایخی، بیتا و حمیدرضا گنجی (1393)، «تأثیر کیفیت سود بر پیش‌بینی ورشکستگی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی»، تحقیقات حسابداری مالی و حسابرسی، مقاله 6، دوره 6، شماره 22، تابستان 1393، صص 147-173.
موسوی شیری، س. م. پیشوایی، ف. خلعتبری، ح. (1395)، «ارزیابی مدیریت سود در سطوح مختلف محافظه کاری و سرمایه‌گذاران نهادی با استفاده از قانون بنفورد»، فصلنامه‌ بررسی‌های حسـابداری و حسابرسـی، 23 2، 213-234.
موسوی، خدیجه (1395)، «تأثیر سازوکارهای راهبری شرکتی بر احتمال درماندگی مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران»، دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد مرودشت، دانشکده علوم پایان نامه کارشناسی ارشد.
نوروزی، سجاد (1393)، «بررسی ارتباط بین دوره تصدی مدیرعامل و ریاست هیأت‌مدیره شرکت با درماندگی مالی آتی و رشد فروش شرکت»، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی و غیردولتی رجاء قزوین، دانشکده حسابداری و مدیریت، پایان نامه کارشناسی ارشد.
ولی‌پور، هاشم؛ قدرت‌اله طالب‌نیا و سیدعلی جوانمرد (1392)، «بررسی تأثیر مدیریت سود بر کیفیت سود شرکت‌های دارای بحران مالی»، دانش حسابداری، تابستان 1392، دوره 4، شماره 13، از صفحه 75 تا صفحه 103.
Altman, E.I, (1968), ”Financial ratios, discriminant analysis and prediction of corporate bankruptcy”. Journal of Finance, Vol 23, pp.589-609.
Bayar, Onur and Huseynov, Fariz and Sardarli, Sabuhi, Corporate Governance, Tax Avoidance, and Financial Constraints (December 20, 2017). Financial Management, Forthcoming. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3093464.
Boateng, G. Getrude,N. “Humanresource capacity building Assessing the effect of training of branch managers in Ghana:Commercial Bank ltd.””,International Journal of business and Management. Vol 6, No 3, pp 63-88.
Bouwman, C., (2014), "Managerial optimism and earnings smoothing". Journal of Banking & Finance, 41, 283-303.
Bredart, X, (2014), “Financial Distress and Corporate Governance around Lehman Brothers Bankruptcy”. International Business Research, Vol 7,No (5),pp.1-8.
Chang, C., (2009), “The Corporate Governance Characteristics of Financially Distressed Firms: Evidence from Taiwan”. The Journal of American Academy of Business, 15 (1),pp.125-132.
Emilia Garcia-Appendini, (2017), “Financial distress and corporate investment”, Review of Economics and Statistics, 78 (1), pp.1-15.
 Felipe Fontaine Rezende، Roberto Marcos da Silva Montezano, Fernando Nascimento de Oliveira, Valdir de Jesus Lameira (2017) Predicting financial distress in publicly-traded companies, Revista Contabilidade & Finanças, On-line version ISSN 1808-057X، Rev. contab. finanç. vol.28 no.75 São Paulo Sep./Dec. 2017 Epub July 20, 2017، http://dx.doi.org/10.1590/1808-057x201704460
 Fich, E and Slezak, S., (2008), “Can Corporate Governance Save Distressed Firms from Bankruptcy?”, An Empirical Analysis, Review of Quantitative Finance and Accounting, 30 (2),pp. 225-251.
Filip, A. Raffournier, B., (2012), "The impact of the 2008–2009 financial crises on earnings management: The European evidence. In: Illinois International". Journal of Accounting Symposium, Ontario-Canada, July 5–7. Available in: https://business. illinois.edu /Zimmerman /wp-content/uploads/sites/56/2015/ 08/023-Filip.pdf
GangW-ngaGangChen-YanChu, (2018), "A new random subspace method incorporating sentiment and textual information for financial distress prediction"، Elsevier، Electronic Commerce Research and Applications، Volume 29, May–June 2018, Pages 30-49
Grossman, S., Hart, O., (1982), “Corporate Financial Structure and Managerial Incentives”, in John McCall, ed., The Economics of Information and Uncertainty, University of Chicago Press, Chicago, IL.
Heaton, J. B., (2016), “Managerial optimism and corporate finance”, Financial Management, 31, 33–45.
Hernandez, M.T, and Wilson, N, (2013), “Financial Distress and BankruptcyPrediction among Listed Companies Using Accounting, Market andMacroeconomic Variables”, International Review of Financial Analysis, InPress, Available online 26 February Volume 30, December 2013, Pages. 394-419.
Jensen, M. C., (1986), "Agency Costs of FreeCash Flow, Corporate Finance and Takeovers". American Economic Review76,323-329
 Lajili, K. & Ze´ghal, D., (2010), "Corporate Governance and bankruptcy filing".
 Li, Zhiyong., Jonathan N. Crook., & Andreeva, G., (2015); “Corporate Governance and FinancialDistress, Discrete Time Hazard Prediction Model”. Retrieved from http://ssrn.com/abstract=2635763, pp.1-25.
 Mohd Norfian Alifiah(2014), "Prediction of financial distress companies in the trading and services sector in Malaysia using macroeconomic variables"، JournalProcedia-Social and Behavioral Sciences، Volume129، Pages90-98.
Persakis, A., Iatridis, G.E., (2015), "Earnings quality under financial crisis: A global empirical investigation". Journal of Multinational Financial Management, 30, 1–35.
Pompian, M., (2011), "Mental Accounting Bias. In Pompian.M.", Behavioral finance and wealth management: how to build optimal portfolios that account for investor biases. (Vol. 667, pp. 171- 186). Wiley.
Robinson, D, and Robinson, M, Sisneros, C. (2012), “Bankruptcy outcomes:Does the board matter?”. Journal of Advances in Accounting, in Press,Available online 31 July 2012.
Walayet A.Khan, Joao Paulo Vieito 2013. “Ceo gender and firm performance”, Journal of Economics and Business, 22 (January), p12.