بررسی عوامل مؤثر بر صادرات کیوی غرب گیلان با استفاده از تکنیک دیمتل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی و مهندسی شرق، دانشگاه گیلان ، ایران

2 کارشناس ارشد مهندسی صنایع،‌موسسه آموزش عالی راهبرد شمال رشت

چکیده

صادرات محصولات غیرنفتی به‌خصوص محصولات کشاورزی تأثیر بسیار مهمی در ارزآوری برای کشورمان دارد. لذا بررسی عوامل تأثیرگذار بر صادرات محصولات کشاورزی و شناخت میزان تأثیرگذاری آن‌ها ضروری به نظر می‌رسد. در این پژوهش معیارهای مؤثر بر صادرات محصول کیوی با استفاده از تکنیک دلفی شناسایی می‌شود. سپس با استفاده از روش دیمتل، روابط تأثیرگذار و تأثیرپذیر متقابل معیارها بر روی یکدیگر معرفی‌شده و در نهایت عوامل تأثیرگذار بر صادرات محصولات کشاورزی استخراج می‌شود. جامعه آماری پژوهش، شرکت‌های صادراتی و سورتینگ‌های شهرستان تالش و آستارا است و ابزار اصلی گردآوری داده‌ها پرسشنامه می‌باشد. در این راستا، 9 معیار به‌عنوان عوامل مؤثر بر صادرات کیوی طی دو مرحله انجام تکنیک دلفی شناسایی شد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از تجزیه‌وتحلیل معیارها با استفاده از تکنیک دیمتل مشخص گردید که در بین نه معیار انتخاب‌شده، قیمت محصول بیشترین تأثیرپذیری را بر روی سایر معیارها و بیشترین ضریب وزنی را در کل سیستم داراست و نقش‌آفرین‌ترین معیار بر میزان صادرات است. همچنین معیار عوامل اقتصادی بیشترین تأثیرگذاری را بر روی سایر معیارها داراست. نتایج نشان داد که با فرض کنترل کردن عوامل اقتصادی در زمینهٔ صادرات محصول کیوی، می‌توان به بازارهای بیشتری دسترسی پیدا کرد و درآمد ارزی کشور را بهبود بخشید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Examining the effective factors on the kiwifruit export of the west of Guilan using: DEMATEL Method

نویسندگان [English]

  • hamzeamin tahmasebi 1
  • hadi sadafi 2
چکیده [English]

The export of non-oil products, particularly agricultural products has a significant effect on foreign exchange earnings in Iran. Therefore, it seems essential to study the effective factors and its extent on the agricultural products export. In this research, the effective criteria on kiwifruit export is identified using Delphi technique. Then, using DEMATEL method, inter-affected and inter-effective relations of the criteria is explained and eventually effective factors on agricultural products export are extracted. The statistical population, in this research, consists of export companies and sorting companies located in Talesh and Astara. The main data collection tool is a questionnaire. In this regard, using Delphi technique in two stages, 9 criteria as effective factors on kiwifruit export are identified. According to the results from the analysis of the criteria using DEMATEL technique, it is determined that among the 9 selected criteria, product price is the most affected criteria and the most weighting coefficient in the whole system, as well as being the leading factor on export. However, the economic factors are the most effective ones. Findings indicate that controlling the economic factors on kiwifruit export allows for access to many markets and can also improve the foreign income.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Delphi Technique / DEMATEL / Non-Oil Export / Kiwi Fruit
آذر، عادل؛ خسروانی، فرزانه؛ جلالی، رضا. (1392). «تحقیق در عملیات نرم (رویکردهای ساختاردهی مسئله)». چاپ دوم، تهران؛ انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
پاکدامن رضا. (1377). «عوامل حقوقی بازدارنده و محدودکننده صادرات ایران». مجموعه مقالات اولین همایش سیاست‌های بازرگانی و تجارت بین‌الملل. تهران؛ موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی. ص 147-165.
پاکروان، محمدرضا؛ مهرابی، حسین؛ گیلانپور، امید. (1389). «بررسی عوامل مؤثر بر عرضه و تقاضای صادرات محصولات کشاورزی ایران». نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی). جلد 24، شماره 4، ص. 478-471.
جمالی‌پور، محسن؛ مهدی فارسی، محمد؛ قربانی، محمد. (1394).«بررسی تأثیر نوسانات نرخ ارز بر ارزش صادرات محصولات کشاورزی (پرتقال، انگور، خرما)». نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی، جلد 30، شماره 1، ص.18-10
رضایی، ژاله. (1379). «مشکلات و عوامل بازدارنده در تولید و توزیع و صادرات میوه و تره‌بار، زیتون»، شماره 145.
شاکری، عباس. (1383). «عوامل تعیین‌کننده صادرات غیرنفتی ایران». فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره 21.
عاقل، حسن؛ یوسف‌زاده، سمیه؛ منصوری، هومن. (1387). «بررسی عوامل مؤثر بر ارزش صادرات محصولات کشاورزی با تأکید بر استانداردهای صادرات (پسته، بادام، زعفران، خرما و سیب)». مجله علوم و صنایع کشاورزی، ویژه اقتصاد و توسعه کشاورزی؛ جلد 22، شماره
فطرس، محمدحسن. (1375). «بررسی اثر سیاست‌های پولی و مالی دولت بر متغیرهای عمده بخش کشاورزی (1350-70)». مجموعه مقالات اولین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران، جلد اول، انتشارات دانشگاه سیستان و بلوچستان، ص 213 تا 249.
کریم‌زاده، مصطفی؛ اردکانی، حمید؛ آسیابانی، ناصر؛ بهرامی، وحید. (1394). «بررسی عوامل مؤثر بر عرضه صادرات میوه ایران و ارزآوری در راستای اقتصاد مقاومتی». چهارمین کنفرانس الگوی اسلامی ایران، مشهد، دانشگاه فردوسی.
نجفی علمدارلو، حامد؛ مرتضوی، ابوالقاسم؛ شمشادی، کتایون. (1391). «عوامل مؤثر بر صادرات محصولات کشاورزی در کشورهای حوزه اکو». فصلنامه مدل‌سازی اقتصادی، سال ششم، شماره 3.
همایون‌پور، مهدیه. (1390). «بررسی عوامل مؤثر بر صادرات محصولات کشاورزی». پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران، دانشگاه اقتصاد و توسعه کشاورزی.
هوشمند، محمود؛ دانش‌نیا، محمد؛ عبدالهی، زهرا؛ اسکندری‌پور، زهره. (1389). «عوامل مؤثر بر صادرات غیرنفتی ایران». مجله دانش و توسعه، سال هفدهم، شماره 36.
Bond M.E. (1987).”An econometric study of primary commodity exports from Developing country Regions to the world. Staff papers- in ternational Monetary Fund”, 34(2):191-227.
Chambers R., and Just, R.E. (1981). “Effects of exchange rate changes on U.S. agriculture”: A dynamic analysis, American journal of Agricultural Economics, 63:32-46.
Cirera X., Marin A., and Markwald, R. (2015). “Explaining export diversification through firm innovation decisions”: the case of Brazil, Research policy, 44:1962-1973.
Enders W. (1995). “applied econometric time series”, New York: jouhn Wiley.
Fetres M. (1996). “The effects of monetary and fiscal policies on the major factors agriculture” (1350-70). p. 213-249. Proceedings of the First Conference of Agricultural Economics, Iran.
Fountas S., and Berdin D. (1998). “exchange rate Volatility and exports”: the case of Ireland, Applied economics letters, 5:301-304.
Guarascio D., and Pianta M. (2016). “The gains from technology”: new products, exports and profits. Economics of Innovation and New Technology, 1-26.
Guerrero S., Hernandez-del-Valle G., and Juarez-Torres M. (2016). “Using a functional approach to test trending volatility in the price of Mexican and international agricultural products”. Agricultural Economics, 48:1-11.
Moral-Pajares E., Mozas-Moral A., Bernal-Jurado E., and Medina-Viruel M.J. (2015). “Efficiency and exports: Evidence from Southern European companies”. Journal of Business Research, 68(7):1506-1511.
Sharma, (2003). “Factors determining India’s export performance. journal of Asian economics”, 14: 435-446.
Trevithick S., Flabouris A., Tall G. and Webber C.F. (2003). “International EMS systems: New South Wales”, Australia. Resuscitation, 59(2): 165-170.
Wu W.W., and Lee Y.T. )2007). “Developing global manager’s competencies using the fuzzy DEMATEL method”. Expert systems with applications, 32(2): 499-507.