تأثیر رقابت در بازار محصول بر کیفیت سود صنایع همگن و غیر همگن (مطالعه موردی: شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار)

صالحی, مهرداد; صداقت, شهباز; خسرو کیا, خسرو

doi:10.22034/bs.2021.246803

تأثیر رقابت در بازار محصول بر کیفیت سود صنایع همگن و غیر همگن (مطالعه موردی: شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار گروه حسابداری، واحد نورآباد ممسنی، دانشگاه آزاد اسلامی، نورآباد ممسنی، ایران.

² مربی، گروه حسابداری، دانشگاه پیام نور، ایران

³ کارشناس ارشدگروه حسابداری، واحد نورآباد ممسنی، دانشگاه آزاد اسلامی، نورآباد ممسنی، ایران.

10.22034/bs.2021.246803

چکیده

هدف اصلی این مطالعه، ارزیابی تأثیر رقابت در بازار محصول بر کیفیت سود صنایع همگن و غیر همگن شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران است. نمونه آماری‌ پژوهش ۲۴۵ شرکت فعال سال‌های 1397-۱۳۸۶ است. نمونه آماری بر مبنای رقابت بازار محصول و همگن بودن به دو گروه تقسیم شده‌اند. جهت آزمون فرضیه‌ها، با توجه به نتایج آزمون‌های هاسمن و بروش- پاگان و وجود خودهمبستگی سریالی، مدل داده‌های ترکیبی با اثرات تصادفی انتخاب و برای تخمین از روش تعمیم‌یافته داده‌های ادغام‌شده PGLM استفاده گردید. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که هر چه تمرکز در بازار محصول بیشتر باشد، کیفیت سود کمتر خواهد شد. همچنین شرکت‌هایی که در صنایع متمرکز اما در محیط همگن رقابت می‌کنند، نسبت به شرکت‌هایی که در صنایع متمرکز و محیط ناهمگن رقابت می‌کنند، رقابتی‌تر هستند و نسبت به شرکت‌هایی که در یک محیط ناهمگن رقابت می‌کنند، سطح کیفیت سود بالاتری دارند.

کلیدواژه‌ها

کیفیت سود / ساختار رقابت بازار محصول / صنایع همگن و ناهمگن

20.1001.1.26767562.1400.19.107.5.9

عنوان مقاله [English]

The Effect of Market Competition on the Profit Quality of Homogeneous and Non-homogeneous Industries (Case study: Companies listed on the Tehran Stock Exchange)

نویسندگان [English]

mehrdad salehi ¹
shahbaz sedaghat ²
khosro khosrokia ³

¹ Assistance Professor, Department of Accounting, Nourabad Mamasani Branch, Islamic Azad University, Nourabad Mamasani, Iran

² department of accounting, payame noor university, iran

³ department of accounting, nourabad mamasani branch. islamic azad university, nourabad mamasani . iran

چکیده [English]

The main purpose of this study is to evaluate the effect of competition in the product market on the quality of profits of homogeneous and non-homogeneous industries of companies listed on the Tehran Stock Exchange. The research sample is selected from 245 companies during the years 2007-2018, which have been divided into two groups based on product market competition and homogeneity. To test the hypotheses, according to the results of Hassmann and Broch-Pagan tests and the existence of serial self-correlation, the combined data model with random effects is selected and the generalized method of integrated PGLM data is used to estimate. The research findings indicate that the higher the concentration in the product market, the lower the quality of profit. Also, companies that compete in concentrated industries but in a homogeneous environment are more competitive than companies that compete in concentrated industries and heterogeneous environments, and have higher levels of profit quality than companies that compete in a heterogeneous environment.

کلیدواژه‌ها [English]

Earnings Quality / The Structure of Product Market Competition / Homogeneous and Heterogeneous Industries

مراجع

انواری رستمی، علی‌اصغر؛ حسین اعتمادی و مرضیه موحد مجد. (۱۳۹۳)، «تأثیر ساختارهای رقابتی بازار محصول بر سیاست‌های تقسیم سود شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران»، فصلنامه علمی- پژوهشی مدیریت دارایی و تأمین مالی، سال اول، شماره دوم، شماره پیاپی(2) پاییز 1393، ص: 1-18.

ایزدی‌نیا، ناصر؛ مصطفی دری سده و مسعود نرگسی (۱۳۹۴)، «بررسی مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی و مدیریت واقعی سود در دوره‌های قبل و بعد از تصویب قانون بازار اوراق بهادار ایران»، دانش حسابداری، دوره ۶، شماره ۲۱، ص ۸۱-۵۵.

پورحیدری، امید و عباس غفارلو (1391)، «بررسی ارتباط بین ساختارهای رقابتی محصولات و محافظه‌کاری مشروط حسابداری»، مجله پژوهش‌های حسابداری مالی، سال چهارم، شماره 2، شماره پیاپی 12،62-41.

خدادای، ولی؛ جواد نیک‌کار و محسن رشیدی باغی (۱۳۹۳)، «تأثیر رقابت بازار محصول بر سیاست تقسیم سود»، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی سال6، شماره 24، صفحه 21 تا 3.

خدامی‌پور، احمد و یونس بزرایی (۱۳۹۴)، «تأثیر رقابت بازار محصول بر اجتناب از پرداخت مالیات شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران»، پژوهشنامه مالیات، شماره بیست و هفتم، شماره 75.

خدامی‌پور، احمد و یونس بزرایی (1392)، «بررسی رابطه رقابت بازار محصول با ساختار هیأت‌مدیره و کیفیت افشا»، مجله دانش حسابداری، سال چهارم، شماره 14،66-51.

ستایش، محمدحسین، علیرضا عباسیان؛ مریم زارع و جواد حیاتی، (۱۳۹۴)، «بررسی اثرات رقابت در بازار محصول بر هزینۀ تأمین مالی»، مجله دانش حسابداری، سال ششم، زمستان، ش 32، صص 7 - ۲.

سرلک، نرگس و فاطمه میرزائی (۱۳۹۵)، «رابطه رقابت در بازار و سیاست‌های تقسیم سود»، فصلنامه علمی- پژوهشی مدیریت دارایی و تأمین مال، سال چهارم، شماره چهارم، شماره پیاپی (15)، زمستان 1395، صص 60-45.

سلیمانی، سرمست (۱۳۸۹)، «بررسی ناهمگنی در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس رویکرد تکنیکال»، مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار (مدیریت پرتفوی)، دوره ۱، شماره ۲، ص ۱۶۵-۱۳۹.

عرب مازار یزدی، محمد؛ بیتا مشایخی و افسانه رفیعی (1385)، «محتوای اطلاعاتی جریان‌های نقدی و تعهدی در بازار سرمایه ایران»، مجله بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، شماره ۴۳.

نمازی، محمد و شهلا ابراهیمی (1391)، «بررسی ارتباط بین ساختار رقابتی بازار محصول و بازده سهام، پژوهش‌های تجربی حسابداری مالی (علمی-تخصصی)»، سال دوم، شماره 1، شماره پیاپی 3،27-9.

واعظ، سیدعلی؛ محمدحسین قلمبر و نسرین قنواتی (۱۳۹۴)، «تأثیر رقابت در بازار محصول بر کیفیت سود با بهره‌گیری از تکنیک تحلیل عاملی»، مجله دانش حسابداری، سال ششم، ش 12، ص 213 تا 149.

Ali, A., S. Klasa, and E. Yeung, (2010), Oligopolistic industries and corporate disclosure policy. [Cited 5 November 2010.] Available from URL: http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1696844.

Aloke, G., Zhaoyang, G. and Prem, C. J. (2009), “Sustained earnings and revenue growth, earning quality, and earning response coefficient”, SSRN Website.

Cheng, P., Man, P. and h.Yi, C. (2013), The Impact of Product Market Competition on Earnings Quality. Accounting and finance, Vol 53, Pp 137 - 162.

Datta, S., Iskandar-Datta, M., and Sharma, V. (2011), “Product market pricing power, industry concentration and analysts’earnings forecasts”. Journal of Banking & Finance, 35(6), 1352-1366.

Datta, S., Iskandar-Datta, M., and Singh, V. (2013), “Product market power, industry structure, and corporate earnings management”. Journal of Banking & Finance, 37(8), 3273-3285.

Dechow, P. M. and I. Dichev, (2002), “The Quality of Accruals and Earnings: The Role of Accrual Estimation Errors.” The Accounting Review. No. 77, pp. 35-59.

Dhaliwal, D., Huang, S., Khurana, I.K. and Pereira, R., (2014), Product market competition and conditional conservatism. Review of Accounting Studies, 19(4), pp.1309-1345.

Francis, J., R. LaFond, P. Olsson, and K. and Schipper.(2004), Costs of equity and earnings attributes. The Accounting Review 79No, pp. 967-1010.

Grullon, G., Michaely, R., (2012), The impact of product market competition on firm’ payout policy. Available at WWW. SSRN.COM.

Hoberg, G,. Phillips, G,. and Prabhala, N., (2012), “Product Market Threats, Payouts, and Financial Flexibility”, Forthcoming Journal of Finance.

Laksmana, I & Yang,Y. ,(2011), “Product Market Competition and Earnings Management to Meet Earnings Targets”, AAA Annual Conference.

Laksmana, I. and Yang, Y.W., 2014. Product market competition and earnings management: Evidence from discretionary accruals and real activity manipulation. Advances in Accounting, 30(2), pp.263-275.

Li, X., (2010), The impacts of product market competition on the quantity and quality of voluntary disclosures, Review of Accounting Studies, 15(3), 663-711.

Marciukaityte, D. and Park, J.C. (2009), Market competition and earnings management, http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1361905.

Markarian, G. and Santalo, J. (2010), Product Market Competition, Information and Earnings Management. IE Business school working paper, DE8 - 131 - I.

Markarian, G., 2014. Product market competition, information and earnings management. Journal of Business Finance & Accounting, 41(5-6), pp.572-599.

Paligorova, T., Yang, J.(2011), Corporate governance, product market competition, and cost of debt financing, available at http://www.ccfr.org.cn/ cicf2011/ papers/ 20110111080028.pdf.

Shleifer, A. (2004), “Does Competition Destroy Ethical Behavior?.” American Economic Review, Vol. 94, No. 2, PP. 18-41.

Valta, P. (2012), Competition and the cost of debt. Journal of Financial Economics, 105, 661-682.

W, Luo. P, Gillis. Y, Wang. L, Wu., (2011), Research Business and Accounting. China in Rate Tax Effective of Effect. 114-97. Vol.20,42.

Yuequan, W. (2012), Essays on financial reporting quality: evidences from seasoned Equity offering and product market competition. Doctoral Dissertation. Polytechnic University, Hong Kong.