اولویت‌بندی ابزارهای سیاستی حمایت از صادرات محصولات با فناوری بالا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی

2 پژوهشگر موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی

3 استادیار دانشکده مهندسی صنایع دانشگاه تهران و پژوهشگر موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی

چکیده

در سالهای اخیر، حمایت از شرکتهای دانشبنیان مورد تأکید سیاستگذاران کشور قرار گرفته و رشد کمّی تولیدات این شرکتها، حاصل این نوع حمایتها است. اما آمارهای تجاری نشان از آن دارد که میزان صادرات محصولات با فناوری بالای کشور روند نزولی داشته است. یکی از دلایل این روند را میتوان در ابزارهای تجاری بهکار گرفته شده جستجو کرد. از همین رو در این مطالعه، ابتدا ابزارهای بهکار رفته برای توسعه صادرات محصولات با فناوری بالا در ایران و برخی از دیگر کشورها، بهخصوص کره جنوبی و هندوستان، بررسی شده و پس از آن، ابزارهای شناسایی شده با استفاده از ابزار پرسشنامه و بر اساس روش «تحلیل مؤلفههای اساسی» رتبهبندی شده است. بر این اساس، پنج ابزار اولویتدار عبارتند از: ایجاد مؤسسات خصوصی مستقل در کشورهای هدف صادراتی بهمنظور ارائه خدمات تخصصی بازاریابی یا مشاوره بازار به شرکتهای دانشبنیان ایرانی، حمایت از تأسیس دفتر نمایندگی شرکتها در بازارهای هدف، ارائه خدمات پیشنیاز صادراتی، اعطاء کمک هزینه اخذ گواهینامهها و استانداردهای صادراتی بینالمللی مانند CE و برگزاری دورههای آموزشی برای انتقال تجربیات صادرکنندگان بزرگ به شرکتهای تولیدکننده محصولات با فناوری بالا.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Prioritizing Trade Policy Tools for Promoting High-Tech Products Exports: Focusing on Nanotechnology and Biotechnology Firms

نویسندگان [English]

  • Masoud Afshari Mifrad 1
  • Hamed Adeli Nik 2
  • Mohammad Sheikh Alishahi 3
1 ITSR
2 Researcher at ITSR
3 Assistant Professor at ITSR
چکیده [English]

Knowledge-based companies have been expanded due to supportive policies, but they have not been successful in term of export due to lack of comprehensive industrial, trade and technology policies and tools. In this study, export promotion tools of high-tech products in Iran are evaluated and compared with other countries, especially with South Korea and India. Then, the tools are ranked using Principal Component Analysis (PCA). According to the results, the following tools have the highest priority: establishing private institutes in target countries to provide specialized market and marketing services, supporting knowledge-based companies to establish an agency in target countries, delivering pre-export services, granting for acquisition of export certificates and standards (e.g. CE), and transferring successful export experiences.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Trade Policy Tools / Export Promotion / Knowledge
  • Based firms / Biotechnology / Nanotechnology
پژوهشکده مطالعات فناوری ریاست جمهوری (1393)، «بررسی راه‌کارهای حمایت از صادرات محصولات و خدمات فناوری‌های پیشرفته (هایتک) با نگاهی به 5 کشور منتخب».
طاهری محمدنژاد، م. و رحیمی رضویه، م.م. (1391)، «بررسی مسائل شرکت‌های دانش‌بنیان در ورود و خروج کالا»، معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری.
 
عابه اینی، ج. (1388)، «ظرفیت‌های تجاری کشورهای اسلامی ‌آسیای جنوب غربی در بخش‌ هایتک با تأکید بر‌ ایران»، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1397)، «چالش‌ها و راه‌کارهای توسعه صادرات محصولات و خدمات دانش‌بنیان».
معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری (1396)، «110 برنامه حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان»، بهار 1396.
یعقوبی منظری، پ. (1390)، «تدوین بسته حمایتی توسعه صادرات خدمات با فناوری بالا»، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
Afshari-Mofrad, M & Salim, A. (2019). “Iranian firms in biopharmaceutical value chain: where to go now?”. Journal of Science and Technology Policy Management, 11(1), 49-63. 
Azimi, H., & Yahyazadefar,M. (2015). “The effect of incentive programs and export supports on the trade of agricultural products (Persian)”. Quarterly Journal of Economic Modelling, 7(2), 121-35.
Daei Karam Zadeh, S., Emam Verdi, S., & Shayesteh, Gh. (2015). “Investigating the effect of real exchange rate on non-oil exports of Iran (Persian)”. Eghtesad-e Maali, 8(29), 151-74.
OECD. Publishing. (2012). “OECD Science, Technology and Industry Outlook 2012. Organization for Economic Co-operation and Development”.
Orthen, S. & Brückmann, R. (2009). “ BAP DRIVER, Development of integrated national bioenergy action plans, Operational Guideline for Policy Makers working on template for National Renewable Energy Action Plans”, Eclareon Management Consultants,.
Pearson, K. (1901). “On Lines and Planes of Closest Fit to Systems of Points in Space”. Philosophical Magazine 2 (6): 559-572.
Safari, S., Rahmani, M., & Ahmadi, H. (2015). “Effect of exchange rate volatility on agricultural exports (According to agricultural general policies) (Persian)”. Quarterly Journal of the Macro & Strategic Policies, 2(5), 97-109.