تدوین راهبردهای حقوق مالکیت فکری جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مروری

نویسنده

استادیار موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی و دانش‌آموخته دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

ارزش و اهمیت روز افزون حقوق مالکیت فکری در عرصه‌های مختلف داخلی و بین‌المللی و تأثیر آن بر حوزه‌های مختلف علمی، فناوری، تجاری و اقتصادی سبب گردیده به یکی از حوزه‌های راهبردی تبدیل شود. در این میان هر کشور با توجه به ظرفیت‌ها و رویکردهای خود و میزان اهمیت و ضرورتی که برای این مقوله قایل است نسبت به تدوین راهبردهای مربوطه اقدام می‌‌نماید. اهمیت این موضوع بر جمهوری اسلامی ایران نیز پوشیده نیست و فعالیت‌های صورت گرفته در چند سال اخیرحکایت از اهمیت این موضوع در جمهوری اسلامی ایران دارد. این تحقیق در صدد تدوین راهبردهای یکپارچه و هماهنگ مطابق با اصول و مقررات حاکم و موازین اسلامی مطابق ارزش‌ها، مأموریت‌ها و منویات مقام معظم رهبری بوده به گونه‌ای که با ملاحظه مؤلفه‌‌های محیطی حقوق ذینفعان را تضمین  نماید. در این مطالعه سعی گردیده با ملاحظه مؤلفه‌های تأثیرگذار مربوطه و ساختار حقوقی و قانونی و هم چنین نظام مدیریتی امور مربوط به حقوق مالکیت فکری نسبت به تدوین راهبردهای مربوطه اقدام گردد. در این تحقیق ضمن استخراج مؤلفه‌های تأثیرگذار داخلی و خارجی و ارایه آن به کارشناسان و نخبگان ذیربط و تعیین میزان و اهمیت و تأثیر هر کدام از طریق ماتریسSWOT راهبردهای مربوطه تدوین گردیده است. با محاسبه مختصات مربوطه و موقعیت‌یابی در تحلیل Space ، وضعیت جمهوری اسلامی ایران در موقعیت تدافعی قرار گرفت و پانزده راهبرد نهایی برای آن تدوین گردید.

کلیدواژه‌ها


آیین­نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجار (مصوب 1387/2009)
آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان (مصوب 1350/1971)
آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از پدید‌آورندگان نرم افزارهای رایانه‌ای (مصوب 1383/2004)
سریع القلم، محمود، مبانی عشیره ای فرهنگ سیاسی ایران، ماهنامه اطلاعات سیاسی و اقتصادی،فروردین و اردیبهشت. 1378
عظیمی، محمد و شهروز شریعتی، (1389) ، مالکیت معنوی به مثابه افزایش اقتدار ملی، بررسی نقش رعایت حقوق مالکیت معنوی بر تحقق اقتدار ملی مطابق نظریه توانمندسازی نظام‌ها، مندرج در مجموعه مقالات همایش مالکیت ادبی- هنری و حقوق مرتبط، تهران، وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی، 1389
قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان (مصوب 1348/1970)
قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری (مصوب 1386/2008)
قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات  و آثار  صوتی (مصوب 1352/1973)
قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای (مصوب 1379/2000)
قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده) (مصوب 1375/1996)
قانون تجارت (مصوب 1311/1932)
قانون ثبت ارقام گیاهی و کنترل و گواهی بذر و نهال (مصوب 1382/2003)
قانون حمایت از نشانه‌های جغرافیایی(مصوب 1383/2005)
فتحی­زاده، امیر هوشنگ ، تجارت و محیط زیست، تهران، چاپ و نشر بازرگانی. 1386
فتحی‌زاده،‌ امیرهوشنگ و انور کمری ، حمایت از ذخایر ژنتیک و محصولات کشاورزی در چارچوب حقوق مالکیت فکری، فصلنامه پژوهشهای تجارت جهانی، سالهای سوم و چهارم، شماره‌های 12و13. 1387
نوروزی، حسین،(1386)، جهانی شدن و توسعه حقوق مالکیت فکری در اقتصاد جهانی، پایان نامه دکتری، تهران، دانشگاه تهران، دانشکده حقوق.1386